Agenda Autoluw monitor

De gemeente publiceerde bij de Agenda Autoluw 27 maatregelen in een bijlage (pdf). Hoe gaat het ermee? Hieronder de stand van zaken per maatregel.

Wij van Amsterdammers voor Autoluw NU! ,  willen (veel) meer dan de gemeente, maar minstens moet de gemeente beloftes nakomen.

Draaien aan de hoofdkraan

Vanuit ons perspectief zijn er weinig maatregelen die echt ‘draaien aan de hoofdkraan’; autoverkeer voorkomen. De maatregelen die dat vooral doen zijn nummer 14 (bestemmingsverkeer), 18 (30km/u), 21, 22, 23 (minder autoparkeren) in combinatie met 27 (P+R). Of 19 (werkgevers overtuigen) en 20 (stadslogistiek) er ook bijhoren is twijfelachtig, het is erg vaag. De maatregelen 12 (minder ruimte voor auto’s) en 13 (knip Weesper) zijn dat ook. We verwachten hier vooral een ‘waterbedeffect’ van.

Maatregelen die hoogstens een stukje stad wat autoluwer maken zijn 15, 16, 17, 20. Ze zullen vooral een waterbedeffect geven voor het autoverkeer.

Verbeteringen voor fiets en ov tellen niet mee

Veel maatregelen verbeteren alternatieven voor de auto: 1 tot en met 11, 24, 25 en 26. Wij betwijfelen of fiets/ov en auto wel ‘communicerende vaten’ zijn. Het is hoognodig dat de gemeente het leven van de Amsterdammer zonder auto verbetert, maar voor een automobilist kan dat ook betekenen dat autorijden daardoor prettiger wordt. Maakt die enkeling die de auto opgeeft niet vooral ruimte voor andere automobilisten? Met andere woorden, automobilisten ‘verleiden’ telt wat ons betreft niet, dat is te zacht als maatregel. Het leven van de Amsterdammer wordt pas echt beter met een daadwerkelijk autoluwe stad. Draai aan de hoofdkraan!

1. 1. Spoorboekloos reizen invoeren in het stedelijk OV (FrequentNet)
      Het FrequentNet wordt voor Rotterdam uitgelegd op RET.nl “Deze lijnen rijden iedere dag van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat met een hoge frequentie. Je hoeft dus nooit lang op deze lijnen te wachten.” Nu nog wachten tot zoiets naar Amsterdam komt. Niets over te vinden vooralsnog. Wel dat er veel problemen zijn met het invoeren van het nieuwe beveiligingssysteem in de metro.
   2. Slimme nieuwe verbindingen toevoegen
      Vooralsnog vooral bezuinigingen en minder ov-verbindingen, met moeite overeind houden wat er is.
   3. Ruimte creëren voor OV met betere doorstroming en toegankelijke haltes
      Hier en daar zijn er betere haltes verschenen die mogelijk opstoppingen op de vrijliggende ov-banen voorkomen. Niets wereldschokkends hier, eigenlijk wat je zou mogen verwachten. In het ‘lussenplan‘ is er wel sprake van dat het ov profiteert van knips voor autoverkeer, bijvoorbeeld ten noorden en zuiden van het Vondelpark.
   4. OV uitbreiden in de avond en nacht: pilot nachtmetro
      Gaat niet door. Zelfs de nachtbussen verdwijnen in meer of mindere mate. Voor forensen met nachtdiensten is de auto het voor de hand liggende alternatief voor de nachtbus.
   5. OV financieel aantrekkelijker maken
      1. Kids Vrij Amsterdam
         Gratis met de kinderen met het GVB was mogelijk van 22 juli 2023 tot en met 30 november 2023, in 2024 komt er weer een dergelijke actie. Daar is een miljoen voor gereserveerd.
      2. Combi-tickets voor grote publiekstrekkers
         Ook iets wat je kan verwachten, maar het is de vraag of je dan niet vooral een extra kadootje geeft aan de bezoekers die tòch al met het ov zouden komen. Problematisch en ook niet indrukwekkend.
   6. Probeeraanbod op verandermomenten
      Dus als je verhuist, kinderen krijgt of een andere werkgever krijgt als forens dan moet je adviezen en aanbiedingen krijgen zodat je de auto opgeeft of laat staan. Nog niets van gemerkt.
   7. Subsidie en loket kleinschalig buurtvervoer
      Een buurtbus in de buurt kan een groot verschil maken in het leven van inwoners. Maar op dit punt verwachten we weinig van het verminderen van de automobiliteit, eerder dat vervoersarmoede wordt bestreden en mensen achter de geraniums vandaan kunnen komen. Het Heenenweer-project is heel goed wat dat betreft.
   8. Voetgangersvoorzieningen verbeteren op basis van het beleidskader Ruimte voor de Voetganger
      Het beleidskader Ruimte voor de voetganger is na veel uitstel verschenen. De grote kritiek erop is dat het heel vrijblijvend is. Voetgangers kunnen geen ruimte opeisen, het geeft richtlijnen bij herinrichtingen enzo.
   9. Top 15 van (stads)straten met voetgangersknelpunten aanpakken
      Geen top 15 gevonden.
   10. Deelfietsen bij metrostations
       Donkey Republic is te vinden in de stad, vooral bij metrostations. Op de site staat: “Ons systeem is begrensd door de gemeente Amsterdam. Je bent vrij om te fietsen waar je wilt maar wij mogen onze fietsen spijtig genoeg niet aanbieden in het centrum. Vind de dichtste pick up en drop off locaties op de app” Het lijkt vooral iets voor toeristen.
   11. Notitie Afwegingen bij Amsterdamse fietsstraten, fietspaden & fietsstroken toepassen
       Dit vergt studie van de implementatie bij specifieke projecten op straat. Maar ook hier geldt dat het niet wereldschokkend is, het kan de groei van (snelle) fietsers opvangen. Is een zaak van lange adem want straten gaan maar eens in de 15 jaar op de schop.
   12. Meer ruimte creëren in (stads)straten voor fietsers en voetgangers
       Zoals in de Kinkerstraat en Weteringenschans. Fijn voor de fietsers, maar vermindert geen autoverkeer.
       1. Meer ruimte in straten waar de intensiteit laag is (< 5.000 motorvoertuigen/etmaal)
          Er zijn weinig straten bijgekomen met zo weinig verkeer.
       2. Gebiedsgerichte aanpak in straten met een intensiteit van > 5.000 motorvoertuigen/ etmaal
          Studie naar circulatiemaatregelen dus. Maar die zijn nog niet in het nieuws gekomen.
       3. Onderzoek op hoofdroutes
          Zo is de Spuistraat verdwenen als comfortabele route voor fietsers doordat het fietspad is opgeheven omdat het tijd was voor de 15-jaarlijkse herprofilering waarbij een voorschot genomen is op verwachte en voorspelde ontwikkelingen in de toekomst. De praktijk is anders.
   13. Pilot knip Weesperstraat
       “We kijken gedurende 2 weken van vrijdag 2 september tot vrijdag 16 september hoeveel verkeer er nu door de Weesperstraat en de Valkenburgerstraat rijdt. De uitkomsten van dit onderzoek verwachten we in het voorjaar van 2023. Het onderzoek naar de mogelijkheden om het verkeer te verminderen (de pilot knip Weesperstraat) is in 2023 of begin 2024.” aldus de projectpagina op amsterdam.nl. De knip is geweest, de onderzoeksresultaten komen begin 2024.
   14. Intelligente toegang invoeren
       “Uit de gesprekken en de testen is duidelijk geworden dat voor maatschappelijke organisaties en zorgverleners op een aantal punten meer maatwerk nodig is. Voor dit maatwerk willen we voldoende tijd nemen om de gewenste aanpassingen zorgvuldig door te voeren. Om die reden is besloten dat de proeftuin vooralsnog niet van start kan gaan.” volgens de site. We zijn in gesprek hierover en er is veel over te zeggen, maar nog weinig resultaat.
   15. Hoogwaardige fietsverbinding oostelijk Pontplein – Meester Visserplein realiseren en herinrichting Kattenburgerstraat
       Er is een oostelijk Pontplein gerealiseerd met een veel bekritiseerde ‘shared space’. Zie ook de projectpagina IJ tot Geldersekade op amsterdam.nl. Het vangt de groei van het fietsverkeer op, maar draait niet aan de hoofdkraan; ontmoedigt automobilisten niet.
   16. Verkeersluwe noordelijke Van Woustraat en een betere OV­bereikbaarheid van de oostelijke Albert Cuyp realiseren
       Het project begon in 2023. De projectpagina Van Woustraat, noordelijk deel op amsterdam.nl zegt dat het pas in het tweede kwartaal van 2024 af is. Ter plekke wordt het meer autoluw, maar het draait niet aan de hoofdkraan, ontmoedigt automobilisten niet.
   17. Fietsroute Haarlemmer Houttuinen nog autoluwer
       Het afbreken van brug 95 ging toch niet door. Er wordt daar een metrolijn neergelegd waarschijnlijk, dus daar wordt het de komende jaren niet beter. Wel is de Haarlemmerstraat- en dijk nu voor fietsers. Groot nieuws. Maar dat draait niet aan de hoofdkraan; ontmoedigt automobilisten niet.
   18. Alle woonstraten tot verblijfsgebieden maken
       Met vertraging werd de stad 30km/u op 8 december 2023. Zie ook de pagina amsterdam.nl/30km om te zien welke straten (nog) 50km/u blijven. Dit is een maatregel die een beetje aan de hoofdkraan draait. Meer automobilisten zullen een snellere route over de snelweg kiezen of een andere ‘vervoersmodaliteit’ kiezen, bijvoorbeeld op de fiets stappen. Op sommige plekken in de stad verwacht de gemeente een grote afname van verkeer.
   19. Gedragsmaatregelen voor een efficiëntere benutting van het netwerk
       Er wordt gepraat met de 20 grootste werkgevers in de regio is beloofd. Waarschijnlijk gebeurt er iets. Maar geen wereldschokkende resultaten. Niets bekend in ieder geval.
   20. Maatregelen nemen voor efficiëntere stadslogistiek
       1. Doorontwikkeling hubstrategie
          Ja, er zijn meer vrachtboten verschenen in de grachten. Voor bouwmaterialen, verhuizing van de Universiteitsbibliotheek, afval afvoeren van het Wallengebied. Het kan de kades besparen maar verder weinig merkbaar op straat.
       2. Actualiseren regelgeving
          Er zijn inderdaad borden verschenen over gewichtsbeperking. Gekkigheid zoals borden met ‘maximaal 30 ton’ in een 7,5 ton-zone.
       3. Gebiedsgerichte maatregelen
          Nog geen multifunctionele servicestroken gesignaleerd of andere aanpak van logistieke hotspots. Maar gaat dit het verschil uitmaken?
   21. Minder auto’s op straat
       1. Bewoners stimuleren om meer inpandig te parkeren
          Een bewoner die in een voormalig koetshuis woont krijgt nog geen vergunning om de auto van het huishouden binnenshuis te parkeren want dat is onttrekking van woonruimte. En ook stom als je er je parkeervergunning voor moet opgeven. Maar zonder die conditie komt er juist een parkeerplek (en bijbehorend verkeer) bij, tot ver in de toekomst. Alleen een ‘vergunning voor een inpandige parkeerplaats’ bestaat (nog) niet. Het is een juridisch mijnenveld waar enorme financiële belangen meespelen. Een grachtenpand met een garage eronder waar elke auto in mag parkeren verhoogt de waarde enorm. Het is bij de gemeente ook niet bekend hoeveel parkeerplaatsen op eigen erf er zijn. Dat zou best wel eens veel verkeer kunnen veroorzaken.
       2. Optimaal benutten van de bestaande parkeercapaciteit in garages
          Ondanks dat de Dienst Parkeren er niet in is gespecialiseerd om de maximale capaciteit van garages in haar beheer te benutten schijnt er weinig onderbenutting te zijn. Als exploitanten de garages vol maken dan kan dat automobilisten aantrekken, tenzij het duur is. Bewoners met parkeervergunningen moeten wel met voorrang in een parkeergarage kunnen parkeren omdat hun auto’s veel op straat staan en ze eerder een ritje binnen de stad zullen maken als de auto voor de deur staat. Hoge parkeertarieven in in combinatie met goedkopere P+R is wel een manier om aan de hoofdkraan te draaien.
   22. Minder nieuwe parkeervergunningen
       Op amsterdam.nl staat: “Op 1 januari 2023 hebben wij het maximum aantal parkeervergunningen per vergunninggebied opnieuw vastgesteld. Wij doen dit ieder half jaar. In veel gebieden is daardoor het maximum aantal vergunningen verlaagd. Daardoor is uw wachttijd langer geworden en uw plaats op de wachtlijst opgeschoven.” Dit is wèl een manier om aan de hoofdkraan te draaien.
   23. Uitvoeringsbudget kleinschalige en/of tijdelijke maatregelen
       Er is budget om iets kleins te doen. Ons is een anecdote bekend over het plaatsen van een fietsvlonder op een parkeerplaats, eerst tijdelijk en uiteindelijk het definitief opheffen van die parkeerplaats. Er zijn meer anecdotes van kleine projectjes in de stad op initiatief van inwoners. Als u iets aanvraagt zal het team Ruimteregie het beoordelen op basis van de aangevoerde argumentatie. Hoe meer doelen voor de stad ermee behaald worden, hoe meer kans dat het kan. Maar iets als ‘beter uitzicht voor mij’ maakt geen kans.
   24. Eenduidige parkeerregels
       Begin december 2022 geen documenten over te vinden via het raadsinformatiesysteem.
   25. Een visie en beleid op LEV’s opstellen
       Afhankelijk van landelijke wet- en regelgeving. Maar mogelijk na eindeloze campagne van de Fietsersbond gaat de snelle fietser wel naar de rijbaan als de stad 30km/u wordt in 2023. Daar komt begin 2024 een proefproject voor in de Bilderdijkstraat.
   26. Beter en aantrekkelijker aanbod van deelauto’s realiseren
       1. Lagere tarieven voor deelauto
          Er is een fusie van een deelautobedrijf en er verschijnen aanbiedingen, maar geen verlaging van tarieven bekend.
       2. Uitbreiden deelauto’s in de hele stad (zoals Zuidoost, Nieuw-West en Noord)
          Er is een evaluatie verschenen “Rapportage deelmobiliteit 2022 – Deelvervoer in Amsterdam: deelfiets, deelbakfiets, deelscooter en deelauto.“. Eigenlijk zou je een verschil moeten maken tussen huur en deel; respectievelijk door commerciële organisaties en door samenwerkende buurtbewoners. Voor de verhuurders van scooters zijn de wijken buiten de ring of boven het IJ niet aantrekkelijk omdat ze een hoge dichtheid van scooters moeten kunnen aanbieden om hun concept te kunnen laten werken.“ In grote delen van de stadsdelen Noord, Nieuw­ West en Zuidoost zijn nog beperkt deelauto’s aanwezig. Het autobezit per persoon is hier hoger dan binnen de ring A10 en er is nog niet overal betaald parkeren ingevoerd. De invoering van betaald parkeren is een belangrijke stimulans voor gebruik van een deelauto.” (p. 16)
   27. P+R beter benutten en uitbreiden
       1. Uitrollen regionaal P+R-beleid
          Zie ook ons opiniestuk in Het Parool hierover. De buurgemeenten zitten niet op de overlast van een P+R te wachten, maar Schiphol zou wel een goede plek kunnen zijn.
       2. Van P+R naar een multifunctioneel overstappunt: vergunninghouders uit het centrumgebied op P+R
          de centrumbewoners worden de voornaamste doelgroep van de P+R in plaats van de bezoeker.
       3. Uitbreiden P+R
          De huidige P+R plaatsen staan al onder druk door de toegenomen vraag naar woningen en parkeren. Uitbreiden binnen de gemeentegrenzen is moeilijk. Zie ook ons opiniestuk in Het Parool hierover.
       4. Onderzoek naar uitbreiden P+R-kortingsgebied
          De huidige gebruikers van P+R zijn vaak bezoekers die ‘gewenst gedrag’ zouden vertonen als de P+R niet bestond. Ze zouden met de trein komen of buiten het centrum parkeren in combinatie met een aanvullend ov-ritje. Ook forensen azen op P+R-plekken, terwijl de bezoekers waarvoor P+R bedoeld is doodleuk door blijven rijden naar het centrum. Daarom zijn de tarieven ook verhoogd. P+R is nu duurder.

BIJGEWERKT OP 12 DECEMBER 2023.