EINDHOVEN – Moest de gemeente Eindhoven officieel toestemming hebben van Den Haag om doorgaand verkeer toe te laten op de Vestdijk, of niet? Dat lijkt het kernpunt waar het om gaat in de rechtszaak over de zogenaamde knip. De rechter doet mogelijk op woensdag 1 april uitspraak.
Michel Theeuwen
Al kan dat ook wel later worden, waarschuwde rechter De Vries al. Want er zijn nogal wat zaken die gisteren aan de orde kwamen in de rechtszaal in Den Bosch waar omwonenden en Milieudefensie probeerden het doorgaand verkeer alsnog te weren van de Vestdijk. De drie rechters bleven heel neutraal. Zelfs uit de manier waarop de vragen werden gesteld, kon geen conclusie getrokken worden over de mogelijke uitspraak.
Inmiddels is het werk aan de Vestdijk gevorderd tot aan de Bleekstraat/Bleekweg. Na carnaval start aannemer Strabag met het stuk tot aan de Geldropseweg én met de Hertogstraat. In maart komt dan tevens de kruising met de Geldropseweg/Tongelresestraat aan de beurt. In juni moet de hele Hertogstraat/Vestdijk klaar zijn en kan de weg open.
Milieudefensie maakt vooral bezwaar tegen het terugdraaien van een met het ministerie van Infrastructuur en Verkeer afgesproken maatregel om de luchtkwaliteit op de Vestdijk te verbeteren. Daar moet melding van gedaan worden bij de minister die vervolgens goedkeuring moet verlenen, zegt Bram van Liere van Milieudefensie. Dat is niet gebeurd. Daarover is wel gemaild tussen ambtenaren, maar die mailtjes zijn niet openbaar gemaakt. De rechters in Den Bosch bepaalden in een schorsing dat dat voorlopig ook niet nodig is.
De gemeente had verschillende verklaringen voor het niet melden van het schrappen van de knip, een maatregel die opgenomen stond in het landelijk programma dat de luchtkwaliteit moet verbeteren. Juridisch medewerker Timmermans van de gemeente verklaarde dat melding maken niet nodig was ‘omdat het hier niet om een wijziging van de maatregelen ging, maar om het vervallen van een van de ingrepen’; juridisch gezien was dat een heel andere zaak. Met de rijksambtenaren was ook besproken dat dit een verantwoordelijkheid van de gemeente is. Een officieel standpunt van Den Haag is er niet.
Konkelfoezende ambtenaren
Zijn collega Gerard van Mulken, adviseur luchtkwaliteit, gaf een andere verklaring: er was ‘bewust’ geen melding afgegeven omdat het besluit voorlopig is. ,,Mocht de verbetering van de luchtkwaliteit tegenvallen, dan komt de knip er alsnog. Dan zouden we wéér terug moeten naar de minister.” Volgens Martien Steijven, bewoner van het Mignot en De Block-complex, ontloopt de gemeente de officiële weg langs de minister. Die zou dan immers een uitspraak hebben moeten doen over de kwesties. ,,In plaats daarvan passen konkelfoezende ambtenaren de maatregelen aan”, aldus Steijven.
Of de knip terugkomt, wordt bekeken op basis van de luchtverontreinigingscijfers over 2020: voldoet Eindhoven dan niet aan de Europese norm van 40 microgram stikstofdioxide per kuub lucht, dan wordt doorgaand verkeer alsnog weer gebannen. Hoe dat precies berekend wordt, daarover bestaan nog wel wat twijfels bij bewoners van de Vestdijk en de Hertogstraat en bij Milieudefensie.
Van Mulken legde het uit: ,,We gaan in principe uit van de verkeersmodellen, waarbij we rekening houden met 20 procent minder verkeer. Maar als de weg opengaat en uit tellingen blijkt dat het heel anders is, dan gebruiken we die cijfers. Het kan niet zo zijn dat we een irreëel beeld van het verkeer pakken omdat dat beter uitkomt”, aldus de ambtenaar. Pas eind 2021 stelt het RIVM die cijfers officieel vast. Het besluit over de knip valt dan waarschijnlijk pas in 2022, net voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen.
Bewoners van de Vestdijk en de Hertogstraat waren nauw betrokken bij de totstandkoming van het plan voor de knip. Tijdens de proefperiode in 2017 en 2018 zagen ze dat die een einde maakte aan de enorme overlast van verkeer op de Vestdijk, zei Anton Maréchal van de bewoners van het Medina-complex. Vervolgens kwam het nieuwe college van B en W en werd het samen uitgewerkte plan op dat punt aangepast. Een politiek besluit dat volgens de omwonenden de verbeteringen weer teniet doet.
Belangen goed afgewogen?
Heeft de gemeente daarbij alle belangen goed afgewogen? Dat is de vraag die de rechter moet beantwoorden. Eindhoven zegt natuurlijk van wel: alle standpunten waren bekend, het college van B en W heeft gekozen, ook voor de economische betekenis van de binnenstad en het belang van automobilisten. Ook op basis van de verkiezingen die ervoor zorgden dat VVD en CDA – twee tegenstanders van de knip – in het college kwamen.
De twee vertegenwoordigers van de appartementencomplexen denken daar duidelijk anders over. Er is niet meer met ze gepraat, terwijl ze toch een belangrijke rol speelden bij de plannenmakerij. En de verkiezingen leverden ook winst op voor bijvoorbeeld GroenLinks, een tegenstander van doorgaand verkeer. Ook de vierde coalitiepartij, de PvdA, was eerder vóór een knip. Of de binnenstad iets aan het doorgaand verkeer heeft, is niet onderbouwd.
Als laatste punt behandelden de rechters de kwestie van het fietspad op de Ten Hagestraat, dat afbuigt en de weg oversteekt, waarbij fietsers voorrang moeten verlenen aan verkeer van en naar de parkeergarage onder de Heuvel. Voor voetgangers is daar helemaal niets geregeld, die moeten het maar uitzoeken, zei vertegenwoordiger Ploum van het Platform Gehandicaptenbeleid Eindhoven. Met Peter Plantinga van de Fietsersbond wil hij dat de in- en uitgang van de garage een uitrit wordt, waar voetgangers en fietsers voorrang hebben. Maar de gemeente vindt dat te gevaarlijk, na de slechte ervaringen met kruisingen waar fietsers voorrang hadden.
‘Eindhoven kiest voor belang parkeergarage’
Voetgangers moeten oversteken bij de Vestdijk want aan de overkant is een trottoir. Fietsers en auto’s komen er samen wel uit, zei verkeersdeskundige Erik van Hal van de gemeente, zo blijkt in de praktijk. PGE en Fietsersbond vinden het zonde dat Eindhoven hier kiest voor het belang van de parkeergarage. Daarmee is later nog overleg geweest, waarna het plan is aangepast, aldus Plantinga. Projectleider Irmo Kaal zegt echter dat de beslissing is genomen op basis van overleg met álle betrokkenen. Na overleg met beheerder CBRE van de Heuvel is alleen de oversteek wat aangepast. Wellicht dat CBRE daarom het bezwaar tegen de verkeerssituatie heeft ingetrokken, deze week.
