Verkeersnet: Beleid Amsterdam Autoluw kan beter en moet sneller

OPINIE – Bewonersgroepen in Amsterdam demonstreren tegen het trage invoeren van autoluw beleid in de stad. Den Bosch, Groningen, Utrecht tonen inspirerende voorbeelden. Maar juist in de hoofdstad ontbreekt een visie. Dat betoogt Paul Busker, namens de 34 bewonersgroepen die zich verenigd hebben in de koepel Amsterdammers voor Autoluw Nu!

De verkiezingsprogramma’s in Amsterdam stonden vol beloftes over minder autoverkeer, meer ruimte en betere luchtkwaliteit. Massaal kozen de inwoners in 2018 voor een autoluwe stad. Kort na het aantreden van verkeerswethouder Sharon Dijksma (PvdA) confronteerden bewoners haar met de uitblijvende aanpak van zogeheten rochelroutes. Dijksma beloofde snel maatregelen om ook deze drukke straten onder de Europese luchtkwaliteitsnorm te krijgen.

Snakken naar maatregelen

Inmiddels zijn we twee jaar verder. De onvrede groeit want er is weinig gebeurd. Bewoners die een zebra vragen, of vaker groen licht voor fiets of voetganger, krijgen te horen dat ‘auto’s moeten doorstromen’. Uit een steekproef van bewoners van de Rozengracht die voor 30 km maximaal ijveren, bleek dit najaar dat het aantal fietsers daar met 60 procent is toegenomen sinds 2016, toen de gemeente voor het laatst telde. Een spectaculaire toename. Zelfs onder de relatief kleine groep Amsterdammers met een auto (nog geen kwart), zijn er velen die naar maatregelen snakken. Toch duurde het twee jaar voor de Agenda Autoluw geschreven werd.

Die agenda bleek een teleurstellende samenvatting van bestaand beleid, bevatte nog meer vertragende onderzoeksopties en een blik op een prachtige horizon, ver weg (2040). “Het lijkt wel of u een nietje heeft geslagen door al mijn oude moties”, sneerde gemeenteraadslid Jan-Bert Vroege (van coalitiegenoot D66) bij de bespreking deze maand.

Waterbedeffect

Beloofde aanvullende kentekenonderzoeken zijn niet uitgevoerd. Dat had besluiten sneller gerealiseerd. Vlak daarvoor hadden ruim veertig bewoners hun inspreektijd van één minuut gebruikt om vooruitgang te bepleiten. Bewoners vertelden over hun onbegrip: hoe kan het dat hun hoofdstraat straks 30 procent meer verkeer krijgt?

Iederéén wil minder auto’s voor de deur. De kraan moet dicht!

Echt autoluwbeleid drukt dit beruchte waterbedeffect de kop in. Het is onacceptabel dat de wethouder buurten tegen elkaar uitspeelt, en veel hoofdstraten nóg ongezonder en onveiliger maakt. Iederéén wil minder auto’s voor de deur. De kraan moet dicht!

De relatief compacte opbouw van Amsterdam verdraagt geen doorgaand verkeer. Met de voltooiing van de ringweg A10 in 1990 kon het doorgaande autoverkeer eindelijk uit de binnenstad worden geweerd. Autoluw zelf is ook een belangrijke voorwaarde voor het terugbrengen van de ontmoetingsfunctie naar de binnenstad.

Europese norm

Hoe kan een gemeente doorgaand verkeer ontmoedigen? Uit kentekenonderzoek in Amsterdam is gebleken dat 40 tot 60 procent op de verkeersaders doorgaand verkeer is. Door bestemmingsverkeer voorrang te geven is hier dus veel winst te halen. Dat is een beproefde maatregel in diverse Italiaanse steden die werken met ‘beperkt verkeer zones’.

Ook verlaging van de snelheid naar 30 kilometer maximaal is op twee straten onderzocht (24.000 auto’s 24/7). Dat alleen levert 30 procent minder verkeer op. Knips brengen een doorgaande hoofdstraat direct onder de gewenste Europese norm met minder verkeerslawaai.

Bewoners ergeren zich aan het niet gehoord zijn en dat er geen zienswijzenprocedure volgt. Zij konden alleen inspreken bij het stadsdeel. Maar die burgerparticipatie werd terzijde gelegd. De beloftes van de wethouder om snel iets te doen blijken loos. Negatieve gevolgen worden gebagatelliseerd en bewoners misleid.

Ineen geslagen

Om de stadsbrede onvrede te tonen, sloegen deze maand tientallen bewonersorganisaties de handen ineen onder de naam Amsterdammers voor Autoluw Nu!. Zij vatten de kern van hun maatregelen, die wél zoden aan de dijk gaan zetten, samen: 30 kilometer maximaal in 2020 op de S100 (de weg rond de oude binnenstad) en het gebied daarbinnen.

Belangrijke verkeersconcepten die vreemd genoeg onbesproken blijven in de Agenda Autoluw

Begin tegelijk met beperken van doorgaand verkeer met slimme camera’s, kentekenregistratie en meer knips. Regel al in 2020 in grotere en nieuwe parkeerhubs aan de randen van de stad en lever een hoogwaardig en goed presterend netwerk voor openbaar vervoer, fiets en voetganger.

Onbesproken

Ook raadsleden van coalitie én oppositie maanden afgelopen week de wethouder met ruim veertig moties tot actie. Zij willen onderzoek naar rekeningrijden en het gebundeld opheffen van parkeerplaatsen in plaats van schrapen. Belangrijke verkeersconcepten die vreemd genoeg onbesproken blijven in de Agenda Autoluw.

Ook vindt de gemeenteraad dat 30 kilometer maximaal de norm gaat worden binnen de ring A10. Maar hoe en wanneer? De stemmen staakten bij de motie dat ook op de grote verkeersaders te doen. Dat voorstel komt over anderhalve week weer op de agenda. Wij zeggen: doen! De enige oplossing: de kraan moet NU dicht. Niet STRAKS, of vijf verkiezingen LATER.

Paul Busker, voorzitter wijkcentrum d’Oude Stadt. Namens de 34 bewonersgroepen die zich verenigd hebben in de koepel Amsterdammers voor Autoluw Nu!